Αφιέρωμα στην Άννα Καρίνα

Ένα χρόνο μετά τη μεγάλη απώλεια της Άννα Καρίνα, το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος και η Ταινιοθήκη της Ελλάδος συνδιοργανώνουν ένα διαδικτυακό αφιέρωμα στη μούσα της Nouvelle Vague, από τις 8 μέχρι και τις 14 Δεκεμβρίου 2020, με έξι από τις αριστουργηματικές ταινίες της ηθοποιού που λάτρεψε ο Jean-Luc Godard.

Ο Godard υπογράφει τρεις από τις ταινίες του αφιερώματος με πρωταγωνίστρια την τότε-σύζυγό του. Στο Une femme est une femme / Η γυναίκα είναι γυναίκα, την τρίτη μόλις μεγάλου μήκους της μακρόχρονης καριέρας της ηθοποιού, η Άννα Καρίνα ερμηνεύει την Άντζελα, μια νεαρή στριπτιζέζ που θέλει να γίνει μητέρα.

Το 1965 που κυκλοφορεί το Pierrot le Fou / Ο τρελός Πιερρό, η ταινία κρίνεται ακατάλληλη για ανηλίκους και απαγορεύεται, με την αιτιολογία ότι προωθεί την «ηθική και νοητική αναρχία»: στο εκρηκτικό road-movie η Καρίνα είναι η αινιγματική και καταδιωγμένη Marianne.

Τέλος, στην αριστουργηματική sci-fi ταινία Alphaville / Αλφαβίλ μεταφερόμαστε στην ομότιτλη διαστημική πόλη, όπου έχουν απαγορευτεί τα συναισθήματα. Η Άννα Καρίνα υποδύεται την κόρη του τυραννικού καθηγητή φον Μπράουν, όταν εμφανίζεται στη ζωή της ο μυστικός πράκτορας Λέμμυ Κώσιον.

Εκτός από τις τρεις ταινίες του μεγάλου Γαλλο-Ελβετού σκηνοθέτη, το αφιέρωμα συμπεριλαμβάνει και την ταινία La Religieuse / Η Καλόγρια, του Jacques Rivette, που παραμένει στην ιστορία ως το μεγαλύτερο σκάνδαλο κρατικής λογοκρισίας στον κινηματογράφο στα χρονικά της Γαλλίας: το 1967 που πρωτοκυκλοφόρησε, μετά από έντονες κριτικές εναντίον της απαγόρευσής της, βρήκε άμεσα και δικαίως το δρόμο της επιτυχίας.

Η ταινία L’Assassin Musicien / Ο Μουσικός Δολοφόνος, η πρώτη μεγάλου μήκους του Benoît Jacquot, κινηματογραφική διασκευή ενός μυθιστορήματος του Ντοστογιέφσκι, εξιστορεί την κάθοδο στην τρέλα και το έγκλημα ενός νεαρού κλαρινετίστα.

Και τέλος, η ταινία Η ζωή μας μαζί / Vivre Ensemble αποτελεί το σκηνοθετικό ντεμπούτο της Άννα Καρίνα. Πρόκειται για μια δραματική κωμωδία που διαδραματίζεται στο Παρίσι και τη Νέα Υόρκη των αρχών του ’70 και αφηγείται την τρικυμιώδη σχέση ενός ζευγαριού.

Λίγα λόγια για την Άννα Καρίνα

Η Hanne Karin Bayer γεννήθηκε στη Δανία στις 22 Σεπτεμβρίου του 1940, όπου και ξεκίνησε τα πρώτα της βήματα ως μοντέλο. Το 1958 βρέθηκε στο Παρίσι χωρίς να μιλάει λέξη γαλλικά, αλλά η εκθαμβωτική της ομορφιά δεν πέρασε απαρατήρητη. Μια μέρα, ενώ καθόταν στο περίφημο καφέ Les Deux Magots στο Quartier Latin, την πλησίασε μια ατζέντισσα και της πρότεινε δουλειά ως μοντέλο. Σύντομα έγινε περιζήτητη. Οι φωτογραφήσεις για περιοδικά διαδέχονταν η μία την άλλη, συναναστρεφόταν με μεγάλες προσωπικότητες του χώρου, ενώ Άννα Καρίνα τη «βάφτισε» η ίδια η Κοκό Σανέλ.

Στα 19 της γνωρίζει τον Ζακ-Λυκ Γκοντάρ και γίνεται η σύντροφος και μούσα του, αλλά και σύμβολο του γαλλικού Νέου Κύματος. Γυρίζουν μαζί επτά ταινίες, ενώ για το «Η γυναίκα είναι γυναίκα» (Une femme est une femme, 1961) η Καρίνα κέρδισε την Αργυρή Άρκτο στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου.

Για τα χρόνια της συνεργασίας της με τον Γκοντάρ έχει πει «Ποτέ δεν σκεφτήκαμε ότι οι ταινίες αυτές θα γινόντουσαν τόσο διάσημες, για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα. Ήμασταν απλώς πολύ χαρούμενοι που κάναμε πράγματα. Ήμασταν μποέμ. Ξέραμε ότι κάναμε κάτι που μας άρεσε και ήταν διαφορετικό.»

Εκτός από τον κινηματογράφο, έκανε επίσης και καριέρα τραγουδίστριας, κυρίως στο πλευρό του Σερζ Γκενσμπούρ, ενώ ασχολήθηκε και με τη συγγραφή μυθιστορημάτων. Το 1972, η Καρίνα ίδρυσε τη δική της εταιρεία παραγωγής και έκανε το σκηνοθετικό της ντεμπούτο με το «Η ζωή μας μαζί» (Vivre ensemble, 1973), το οποίο προβλήθηκε στο 26ο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ των Κανών. Το 2008 είχε σκηνοθετήσει επίσης το γαλλο-καναδικό φιλμ «Βικτόρια» (Victoria).

Απεβίωσε στις 14 Δεκεμβρίου του 2019, σε ηλικία 79 ετών.

Συνόψεις ταινιών

Η γυναίκα είναι γυναίκα (Η κυρία θέλει έρωτα) / Une femme est une femme, του Jean-Luc Godard
Με τους: Jean-Claude Brialy, Anna Karina, Jean-Paul Belmondo
Γαλλία, Ιταλία / 1961 / 85 min.

Η Angela, στριπτιζέζ στο Faubourg St Denis, θέλει παιδί και άμεσα! Ο Emile, ο άντρας της ζωής της και λάτρης της ποδηλασίας, δεν βλέπει τα πράγματα με το ίδιο μάτι. Έτσι η Angela στρέφεται στον Alfred, τον γείτονα, φίλο και απόλυτα πρόθυμο μνηστήρα. Η ζωή είναι ένα παιχνίδι και η Angela παίζει με την αγάπη του Alfred, με τη ζήλια του Emile, με τις δικές της επιθυμίες.

Ο τρελός Πιερρό / Pierrot le Fou, του Jean-Luc Godard
Με τους: Jean-Paul Belmondo, Anna Karina, Graziella Galvani
Γαλλία, Ιταλία / 1965 / 110 min. / Αποκατεστημένη κόπια

Ο Ferdinand, ένας απογοητευμένος οικογενειάρχης, συναντά ξανά τυχαία την Marianne, ένα παλιό φλερτ. Παρατά σύζυγο και παιδιά για το Νότο της Γαλλίας με τη νεαρή και αινιγματική baby-sitter. Ακολουθεί η τραγική ιστορία ενός ρομαντικού ζευγαριού που δραπετεύει από το Παρίσι για τη Μεσόγειο, ένα συναρπαστικό road-movie στο οποίο η παράνομη διακίνηση όπλων, οι πολιτικές συνωμοσίες, οι απρόοπτες συναντήσεις, τα βουκολικά ιντερμέδια και οι ερωτικοί σπαραγμοί συνυπάρχουν.

Αλφαβίλ. Μια παράξενη περιπέτεια του Λέμμυ Κώσιον (Ο Λέμμυ Κώσιον εναντίον του Άλφα-60) / Alphaville. Une étrange aventure de Lemmy Caution, του Jean-Luc Godard
Με τους: Eddie Constantine, Anna Karina, Akim Tamiroff
Γαλλία / 1965 / 99 min.

Σε ένα μελλοντικό κόσμο ο Λέμμυ Κώσιον βρίσκεται σε αποστολή στην Αλφαβίλ με τις ακόλουθες οδηγίες: “Επικοινωνείστε με τον Καθηγητή Φον Μπράουν για να τον απελευθερώσετε ή, αν αρνηθεί, να τον σκοτώσετε…” Επί τόπου, ο Λέμμυ Κώσιον δεν έχει προλάβει να ξεκινήσει την έρευνά του πριν η Νατάσα, κόρη του καθηγητή, του προσφέρει τη βοήθειά της.

Η Καλόγρια / La Religieuse, του Jacques Rivette
Με τους: Anna Karina, Liselotte Pulver, Micheline Presle, Francine Bergé, Francisco Rabal, Christiane Lénier
Γαλλία / 1966 / 140 min / Αποκατεστημένη κόπια

Αναγκασμένη να μπει σε μοναστήρι, η Suzanne αρνείται να δώσει τους όρκους της. Ελεύθερο πνεύμα που περιφρονεί όλες τις εξουσίες και με μόνη επιθυμία την επιστροφή της στην κοσμική ζωή, θα υποστεί τη σκληρότητα μιας σαδιστικής ηγουμένης η οποία είναι πεπεισμένη ότι την Suzanne έχει κυριεύσει ο διάολος. Αθωωμένη, θα βρει καταφύγιο στο μοναστήρι του Arpajon. Μα το φιλόξενο περιστύλιο όπου κυριαρχεί μια ατμόσφαιρα απόλυτης ελευθερίας κρύβει νέες παγίδες στις σκιές του.

H ζωή μας μαζί / Vivre Ensemble, της Anna Karina
Με τους: Anna Karina, Michel Lancelot, Monique Morelli, Viviane Blassel, Bob Asklöf, Jean Aurel
Γαλλία / 1973 / 92 min. / Αποκατεστημένη κόπια

Ο Alain είναι ένας τριαντάρης καθηγητής ιστορίας που ζει μια φιλήσυχη ζωή με τη Sylvie. Στο Saint-Germain des Près, συναντά τη Julie, μια απελευθερωμένη και εκκεντρική νεαρή γυναίκα. Ο Alain παρατά τη Sylvie και μετακομίζει με τη Julie. Η ξεγνοιασιά τον κερδίζει και σιγά σιγά σταματά να δουλεύει. Για τις διακοπές, η Julie αποφασίζει να πάει με τον Alain στη Νέα Υόρκη, όπου βυθίζονται στον μποέμ τρόπο ζωής του Greenwich Village και συναντούν τους ακτιβιστές του Central Park.

Ο δολοφόνος μουσικός / L’Assassin Musicien, του Benoît Jacquot
Με τους: Anna Karina, Joël Bion, Philippe March, Hélène Coulomb, Gunars Larsens
Γαλλία / 1976 / 124 min.

Ο Gilles είναι ένας νεαρός μουσικός, πεπεισμένος πως έχει ένα μοναδικό ταλέντο. Ιδιοκτήτης ενός μονάκριβου βιολιού, παρατά την ορχήστρα όπου έπαιζε ως κλαρινετίστας και τη μικρή πόλη στην οποία ζούσε, για να πάει στο Παρίσι. Ένας δύσκολος αγώνας ξεκινά, όπου προσπαθεί να δείξει το αναδυόμενο ταλέντο του ως βιολιστής και κατά τη διάρκεια του οποίου θα συναντήσει τη Louise, μια ταλαιπωρημένη νεαρή καθαρίστρια που ζει με τη μικρή της κόρη. Η μια απογοήτευση ακολουθεί την άλλη και ο Gilles βυθίζεται σιγά σιγά στην ψύχωση.